جدال مجلس و دولت بر سر برنامه پنجم، جدال مفاهیم است. جدالی که مجلس ظاهراً دیگر بنای کوتاه آمدن ندارد، به خاطر عدم درک مفهوم برنامه‌ریزی از سوی دولت و شاید به خاطر عدم اعتقاد دولت به برنامه‌ریزی شکل گرفته است. دست کم مجلسی‌ها که کنش‌های دولت را این گونه ارزیابی می‌کنند.
به گزارش فرارو؛ اختلاف‌ها بر سر برنامه پنجم بالا می‌گیرد. این خلاصه خبری است که این روزها پیرامون برنامه پنجم توسعه جریان دارد. مهرماه 86 بود که لیستی 28 نفره از نویسندگان برنامه پنجم توسعه منتشر شد. برنامه‌ای که باید از آغاز سال 89 اجرایی می‌شد و در شهریور 89 هنوز به تصویب نرسیده است؛ به تصویب که نرسیده است هیچ، به شدت مورد اعتراض اقتصاددانان قرار گرفته است.
آن زمان در تیم نویسنده برنامه نام‌هایی چون فرهاد رهبر، ابراهیم شیبانی، داوود دانش‌جعفری، پرویز داوودی، امیرمنصور برقعی در کنار اسامی مرتضی آقاتهرانی، مهدی گلشنی و حسن ربانی به چشم خورده می‌شد، از آن تیم رنگارنگ اقتصادی و غیراقتصادی چندتن تا تقدیم لایحه به مجلس باقی ماندند؟ اطلاع دقیقی در دست نیست، اما امروز این را با اتکا به گفته احمد توکلی می‌دانیم که این برنامه بر اساس مدل‌های مرسوم کنونی در اقتصاد توسعه نوشته نشده است.
دو هفته پیش و در حالی که برنامه در حال بررسی در کمیسیون تلفیق بود، خبر رسید که دولت تصمیم دارد این لایحه را مسترد کند. خبری که جنجال بسیاری به پا کرد. کمیسیون تلفیق، جلسات خود را به حالت تعلیق درآورد و گفته شد کارگروهی برای رایزنی مجلس و دولت تشکیل شده است، کارگروهی که به زعم علی مطهری، در زمره «کارگروه‌های التماس» مجلس به دولت قرار دارد. با این حال خیلی زود، دولت از تصمیم خود منصرف شد.
چرا مجلس اقدام به تغییر لایحه برنامه پنجم توسعه کرده است؟ «نامه‌ای به لاریجانی و احمدی‌نژاد نوشتم و از هر دو خواهش کردم که بهتر است برنامه را در همان ابتدا پس بگیرند، چرا که قابل دفاع نیست و منطبق با برنامه‌های قابل دفاع اقتصاد توسعه، برنامه بنویسند و اگر دولت بر اساس مدل‌های اجرایی موجود که 4، 5نوع هستند برنامه می‌داد بسیار کاراتر می‌شد و قابل دفاع‌تر بود». این‌ها حرف‌هایی است که احمد توکلی، اقتصاددان عضو مجلس شورای اسلامی می‌گوید.
توکلی این ادعای دولتی‌ها را که تغییرات مجلس انسجام برنامه را زیر سوال می‌برد، رد کرده و گفته است: «ادعای انسجام یک برنامه باید زمانی مطرح شود که لایحه برنامه تقدیم مجلس شود». به عقیده وی، برنامه‌ریزی با پذیرش مفهوم «محدودیت منابع» تلازم دارد. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید اهداف مطرح‌شده در برنامه پنجم توسعه، تک تک اهداف خوبی است، اما مشخص نیست این اهداف تا چه میزان با منابع محدود کشور هم‌خوانی دارد.
توکلی که معتقد است لایحه ارائه‌شده «برنامه» نبوده؛ ازکمیسیون تلفیق هم به دلیل افزایش تکالیف دولت انتقاد کرده است. علاوه بر توکلی، محمدرضا باهنر رئیس کمیسیون تلفیق که در همان جلسه‌ای که توکلی سخن گفت، سخن می‌گفت درباره برنامه پنجم توسعه اظهار داشت: «آن چه که مهم است این است که کشور بدون برنامه قابل توسعه نیست و برنامه نیز باید از کانال مجلس بگذرد دولت هم اجازه تصویب قانون را ندارد؛ بنابراین پس گرفتن لایحه برنامه پنجم از سوی دولت کار ابتری بود که البته استرداد آن نیز پس گرفته شد».
انتقادات علنی چهره‌های شاخص مجلس از برنامه پنجم در حالی صورت می‌گیرد که جعفر قادری از دیدار اعضای هیئت رئیسه این کمیسیون، رئیس جمهور و رئیس مجلس با رهبری خبر داد. دیداری که در آن ضمن گله از استرداد لایحه از سوی دولت، از مجلس نیز خواسته شد بر شاخص های کلی برنامه متمرکز شود.
این دیدار پیش از انصراف دولت از استرداد لایحه صورت گرفته است. قادری که این اخبار را به بهانه از سرگیری جلسات کمیسیون تلفیق منتشر می‌کرد، درباره روند آینده کمیسیون تلفیق گفته است: «براساس تصمیمی که در این جلسه گرفته شد اصلاح ایرادات مد نظر دولت با نظر اجماع اعضای کمیسیون بررسی می شود و در این مسیر باید بر اساس آئین نامه کمیسیون عمل شود. ما راه تعامل با دولت را پیش می گیریم اما خارج از آئین نامه کمیسیون نیز عمل نخواهیم کرد».
جدال مجلس و دولت بر سر برنامه پنجم، جدال مفاهیم است. جدالی که مجلس ظاهراً دیگر بنای کوتاه آمدن ندارد، به خاطر عدم درک مفهوم برنامه‌ریزی از سوی دولت و شاید به خاطر عدم اعتقاد دولت به برنامه‌ریزی شکل گرفته است. دست کم مجلسی‌ها که کنش‌های دولت را این گونه ارزیابی می‌کنند.
